ગયા વર્ષે ૨૦૦૭ માં બરાબર વિજ્યાદશમી(દશેરા)ને દિવસે મારા મિત્ર હસમુખ (હરસુખ) થાનકીની દિકરી પ્રતિક્ષાના લગ્ન હતા. હસમુખે મને ફોન ઉપર કહ્યું હતું કે ” દિનકર, ’રજવાડું’ કરીને એક હોટલ છે, એક વાર આપણે વાત નહોતી થઇ ? કે અમદાવાદ એક હોટલમાં હું લગ્નના ફંક્સનમાં ગયો હતો અને ત્યાં ગુજરાતી સાહિત્ય નો બુક સ્ટોલ પણ હતો, પહેલી વાર આવી હોટલ જોઇ ! હા, બસ એજ હોટલ. સ્વીટી ના લગ્નનું ફંક્સન ત્યાંજ ગોઠવ્યું છે. ”
સ્વીટી અમારી દિકરી છે. મારીને થાનકીની મિત્રતા લગભગ ત્રિસેક વર્ષની છે. પ્રતિક્ષા નો જન્મ પણ ન હતો ત્યારની ! મારી સામે જ રમતા રમતા મોટી થઇ. અમારે માટે તો એ “સ્વીટી” જ છે. જેમ થાનકીને આજ સુધી “હરસુખ” ને બદલે “હસમુખ” સંબોધીને જ બોલાવ્યો છે તેમ. આ “સ્વીટી” નાનકડી ચકલી જેવડી, ક્યારે ઉડતા શીખી ગઇ ! ખબર જ ન પડી. એક વાર હસમુખે કહ્યું “સ્વીટી” ગુજરાતીમાં નાના આર્ટીકલો લખવા માંડી છે. મારા ખ્યાલથી એ વખતે નવમાં કે દશમાં ધોરણમાં ભણતી હશે. અને પછીતો અંગ્રેજી આકાશમાં ક્યારે ઉડી ? અને ક્યારે “ટાઇમ્સ”માં પત્રકારોની હરોળ માં આવીને બેસી ગઈ ! આશ્ચર્ય.. સિવાય આશ્ચર્ય, હસમુખને બીજું કંઇ કહેવાનું રહ્યું નહીં. અમને ગર્વ છે અમારી સ્વીટી પર.
હવે “પ્રતીક્ષા”, હા પ્રતીક્ષાના લગ્ન માણવાની ખુબજ મજા આવી. હું અને મારા મિસીસ મુંબઇથી અમદાવાદ આવ્યા હતા. મારા સાળા ’ઠાકોર ભાઇ’ અમદાવાદ માંજ રહે છે, તેઓ પણ સાથે હતા. થાનકીના સારા એવા પરિચયમાં છે. સાળાએ બનેવીના સંમ્બંધોના સંમ્બધો સાચવવાજ પડે ને ! આ આપણી સંસ્ક્રુતિ કહો કે પરંપરા કહો, પણ એ સત્ય છે.
” રજવાડું ” હોટલની થોડીક ઝલક આપતી તસ્વિરો એકઠી કરીને મૂકી છે. ખરેખર હસમુખે જે વર્ણન કર્યુ હતું તેના કરતા બધું ચાર ઘણું ચડીયાતું હતું. આખા હોટલના વિસ્તારમાં સ્ટાફ્નો એક પણ વ્યક્તિ પેન્ટ-શર્ટમાં જોવા ન મળ્યો. બધાજ જાણે કોઇ રાજાના મહેલમાં કામ કરવા વાળા માણસો ન હોય !
પ્રવેશ દ્વારથી જ તમને એવું લાગે, જાણે કે તમે એક સુંદર નાની નગરીમાં પ્રવેશ કરી રહ્યા છો. નાના મંદિરો, પાણીના નાના ઝરણાઓ, સુંદર પાણીના કુંડો, નાના પૂલો. બીજું એ કે અમારા પત્રકાર મિત્ર હસમુખ જેવા પણ તેનો લાભ મેળવી શકે એવા વ્યાજબી દર. આ હોટલ તમે કોઇ પ્રસંગ માટે બુક કરી હોય, એટલે એક દિવસના તમે રાજા. તમારૂં કુટુંબ આખું જાણે કોઇ રાજવીનું કુટુંબ ન હોય ! એવું લાગ્યા કરે. અને આપણી દિકરી સજી ધજીને તેની સહેલિઓ સાથે જ્યારે લગ્ન મંડપમાં આવે ત્યારે કોઇ રાજ કુંવરી સ્વયંવર મંડપ આવી રહી હોય એવું લાગે ! અમારી સ્વીટી પણ એવીજ લાગતી હતી. પણ આ અમારો હસમુખ તો લેખક જ લાગતો હતો. કારણકે લગ્નમાં જાનૈયાઓ અને અમારા જેવા મિત્રોથી વધારે તો લેખકો ભેગા થયા હતાં. જોકે એક સાથે બધા લેખકો, પત્રકારો અને સાહિત્યના માણસોને મળવાનો લ્હાવો મને તો પહેલી વખત મળ્યો હતો. હું જ્યારે અમદાવાદમાં હતો ત્યારે છુટક છુટક રીતે ઘણાને મળેલો. ઘણાનો પરિચય હસમુખે કરાવ્યો, જે મારા માટે નવા હતા. ઘણાને મારા સાળાએ ઓળખી બતાવ્યા. મારા સાળા એક સારા વાચક તો છે જ, ક્યારેક તો એવું લાગે કે, મારા કરતા પણ વધારે વાંચતા હશે !
મને અને મારા સાળાને બુક-સ્ટોલની મુલાકાત લેવાની ઇચ્છા હતી, જે ક્યારની દબાવીને રાખેલી, મોકો મળતા જ અમે ત્યાં પહોંચી ગયા. ” ગ્રંથ માધુર્ય ” -સાહિત્યની પરંપરા-કેવું સરસ નામકરણ ! રજવાડી ડ્રેસમાં બેત્રણ, સત્તર અઢાર વર્ષના છોકરાઓ આ બુક-સ્ટોલ સંભાળતા હતા. અમને આશ્ચર્ય તો ત્યારે થયું કે અમે જે પણ લેખકનું પુસ્તક જોવા માટે હાથમાં લઇએ કે તરત જ તે લેખકના બીજા સારા પુસ્તકો ક્યા ક્યા છે, તેની માહિતી આપવા લાગતા. મારા સાળા તો બહુ ખુશ થઇ ગયા. મને યાદ છે, હસમુખે એક વાર કહેલું કે ઘણી વખતે તો “રજવાડું” હોટલના માલિક એકલા સાહિત્ય કારો અને લેખકો માટે જ સ્પેશિયલ ગેધરીંગ જેવું ગોઠવતા હોય છે. જરૂર સાહિત્ય પ્રેમી હશે.
બુક-સ્ટોલમાં ચારે બાજુ નાના બેનરોમાં સારા સારા લેખકો અને કવિના વાક્યો લખેલા હતાં. થોડીક ઝલક
“જીવીશ બની શકે તો એકલાં પુસ્તકોથી”- કલાપી,
“જે ઘરમાં પુસ્તકો ન હોય તે ઘરમાં દિકરી દેવામાં જોખમ છે”- ગુણવંત શાહ,
એક પ્રસંગે કોઇ સારા લેખકે કહેલી મજાની વાત હસમુખે સંભળાવેલી ” કોઇ છોકરીના લગ્ન માટે એક ભાઇ એ “રજવાડું” હોટલ બુક કરી હશે અને સવારે આવતાની સાથે જ હોટલના વ્યવસ્થાપકોને વિનંતી કરી હતી કે “ભાઇ સાહેબ પેલું ગુણવંત શાહ વાળુ બેનર આજનો દિવસ ઉતરાવી દેજો . નકામું મારે ક્યાંક જાન વાળા સાથે લફડું થઇ જશે !”
સરસ મજાનો અનુભવ અને યાદ કરવા જેવો પ્રસંગ હતો અમારી સ્વીટીનો લગ્ન પ્રસંગ !
જાગી ને જોઉં તો.. 